Vooys 40 1 – 4 maart 2022
Wolkers’ Turks Fruit en Pfeijffers Grand Hotel Europa
In dit artikel analyseert cultuurwetenschapper Maaike Meijer de invloed van mannelijk- heid op de representatie van seks in de Nederlandse literatuur. Zij vergelijkt het histori- sche werk Turks Fruit (1969) van Jan Wolkers met de hedendaagse roman Grand Hotel Europa (2018) van Ilja Leonard Pfeijffer. Kan deze vergelijking een historische ontwikkeling in het mannelijke literaire schrijven over seks zichtbaar maken? In Turks Fruit wordt seks verbeeld met een paradoxale mix van oude misogynie en nieuwe genot- volle lichamelijkheid. Daarmee grijpt Turks Fruit terug op een vrijwel uitgestorven middeleeuws seksisme en blikt de roman vooruit naar een acceptatie van genotvolle seks, maar dan weer zonder gelijkwaardigheid van vrouwen. Pfeijffer lijkt het een halve eeuw later beter te doen met Grand Hotel Europa, waarin de gelijkwaardige heteroseksuele relatie tussen hoofdpersoon Ilja en Clio centraal staat. Een aantal groteske scènes op het tweede plan maken echter dat de gelijkwaardigheid tussen de hoofdpersonen en de onderliggende feministische visie opzichtig worden ondermijnd door seksistische repre- sentaties. Meijer concludeert dat de gelijkwaardigheid van man en vrouw in Pfeijffers literaire werk, net als in dat van Wolkers, nog altijd betwist wordt.